Vroeg of laat krijgt ieder kindje te maken met verlatingsangst, je kindje is eigenlijk bang dat als jij weggaat je niet meer terug komt. Verlatingsangst is een normale stap in de emotionele ontwikkeling. Maar wat kun jij als ouder doen als de verlatingsangst de kop op steekt? In deze blog lees jij hoe je kunt omgaan met verlatingsangst en wat jij kunt doen zodat je niet plotseling uren in de kamer van je kindje aanwezig bent (mocht je dit niet willen).

Rondom welke leeftijd ontstaat verlatingsangst?

Verlatingsangst kan op iedere leeftijd ontstaan, maar meestal begint deze angst rond de leeftijd van 7-8 maanden. De reden hiervoor is dat vanaf 6 maanden kindjes in staat zijn om verbanden te begrijpen. Waar je eerst daadwerkelijk verdween uit het geheugen van je kindje, blijf je nu in het geheugen van je kindje. Je kindje begrijpt dus dat een object (jij) nog bestaat, ook als je niet meer zichtbaar bent (objectpermanentie). Het heeft even tijd nodig voordat je kindje beseft dat jij ook altijd weer terug zal komen.

Kenmerken van verlatingsangst

Verlatingsangst kun je herkennen bij je kindje door verschillende signalen:

• Hartverscheurend huilen als je de (woon)kamer verlaat of je kindje naar de oppas/opvang brengt.
• Stress en huilen als een vreemde persoon dichtbij komt.
• Je kindje raakt in paniek zodra jij de kamer verlaat, ook tijdens bedtijd.
• Je kindje kalmeert zodra jij weer zichtbaar bent.

Het is belangrijk om te onthouden dat verlatingsangst meestal een fase is. Het ene kindje heeft er meer last van dan het andere kindje. Bepaalde situaties of gebeurtenissen kunnen een trigger zijn en zorgen voor een piek. Denk hierbij aan een slaapregressie, starten bij de kinderopvang, zelf weer aan het werk gaan of onregelmatige slaaptijden. Probeer altijd te onthouden dat het een positieve ontwikkeling is en neem de angst van je kindje serieus. Hoe ouder je kindje zal worden, hoe beter je kindje met de afstand tussen jou en hem zal leren omgaan. Wanneer jouw kindje merkt dat je hem/haar ook weer komt ophalen (en je dus gewoon weer terug komt) zal de verlatingsangst afnemen.

Wat kun je ertegen doen?

Het is belangrijk om te zoeken naar een balans; de angst serieus nemen maar de situatie ook niet moeilijker maken én er dus niet te veel in meegaan. Hieronder volgen 7 praktische tips die je kunt inzetten als jouw kindje last heeft van verlatingsangst.

1. Ontwikkel een speciaal afscheid.

Denk aan een speciaal versje als je weggaat of een allerlaatste kus met “welterusten”. Herkenbare woorden of een superknuffel.

2. Kort en krachtig afscheid.

Je afscheid dient kort en krachtig te zijn, iedere keer weer het speciale versje of de speciale kus/knuffel. Je kindje weet dan precies wat hij/zij kan verwachten en begrijpt dat dit het afscheid is. Er zijn kindjes die er zelfs naar uit kijken. Door consequent te blijven in de afscheidsroutine bouw je vertrouwen op en kan je kindje erna sneller ontspannen. Maak het afscheid nemen niet erger dan dat het is, ook bij de opvang. Ga jij twijfelen of ga jij herhaaldelijk terug als je afscheid hebt genomen, dan is de kans groot dat er meer traantjes verloren gaan dan nodig is.

Tip van een expert: als dingen onvoorspelbaar zijn of als we te lang bezig zijn met afscheid nemen of het afscheid proberen uit te stellen, kunnen we onbedoeld angst creëren – precies datgene wat we proberen te vermijden.

3. Maak duidelijk dat je afscheid neemt.

Stel het moment van afscheid nemen niet uit. Je kindje moet jou begrijpen. Zeg niet snel “welterusten”, piep er niet tussenuit. Hurk naast het bedje van je kindje zodat je op ooghoogte bent. Je wilt er zeker van zijn dat je kindje begrijpt dat jij afscheid hebt genomen alvorens weg te gaan.

4. Geef aan wanneer je er weer bent.

Bespreek het plan. Stel je kindje gerust door aan te geven dat jij hem/haar morgenochtend weer uit bed haalt of na het middagdutje. Door aan te geven dat je altijd weer terugkomt, stel je je kindje gerust. Voor jou kan het heel logisch zijn dat je weer terug komt, voor je kindje niet. Begroet je kindje uitbundig als je kindje weer wakker is. Enthousiast reageren helpt echt!

5. Heeft je kindje moeite met alleen slapen?

Als jij voorheen na je bedtijdroutine de kamer verliet, doe dit dan nu ook. Ook al huilt je kindje keihard, probeer even weg te gaan. Vaak vallen kindjes binnen enkele minuten toch zelfstandig in slaap. Voel jij je niet comfortabel om weg te gaan? Ga dan na 1 of 2 minuten terug om je kindje te troosten. Mijn advies is om het troosten zo saai mogelijk te houden, laat je kindje zo lang mogelijk in bed liggen. Biedt een knuffeldoekje aan en leg het vertrouwde item nog eens in de handjes of naast het gezichtje. Probeer toch weer de kamer te verlaten en wacht nu nét iets langer op de gang. Ga na bijvoorbeeld 4 minuten opnieuw troosten, zo saai mogelijk.

Blijf jij bij je kindje, verwacht dan dat je kindje hier snel aan zal wennen en dit onbewust een nieuwe slaapassociatie kan worden. Geen probleem als dit voor jou werk! Verwacht wel dat jouw kindje onrustig kan worden als jij de kamer verlaat of als je kindje wakker wordt en jij er niet meer bent.

6. Rommelen op de gang, geluid.

Het kan helpen om nog even op de gang te “rommelen”. Het horen van een mama of papa die nog even opruimt stelt gerust! Je bent tenslotte nog in de buurt.

7. Keep calm!

Uit ervaring weet ik dat het ontzettend moeilijk is om niet mee te gaan in de emotie. Echter, het drama zal alleen nog maar groter worden als jij hierin mee gaat. Blijf rustig, straal vertrouwen uit zodat je kindje weet dat de situatie écht oké is.

Nu je bovenstaande tips hebt gelezen die betrekking hebben op slapen en verlatingsangst, is het ook belangrijk om overdag aandacht te besteden aan de onafhankelijkheid. Speel regelmatig “kiekeboe” en verdwijn even uit het zicht. Kom wel steeds weer tevoorschijn en reageer dan heel blij. Overdag kun je ook even naar een andere ruimte toe gaan en tegen je kindje blijven praten. Je bent dan uit het zicht, maar wel nog hoorbaar. 

Mijn meest belangrijke tip; verdwijn nooit plotseling!

Mocht je na het lezen van deze blog meer hulp willen, maak dan gratis en geheel vrijblijvend een afspraak in mijn online agenda (www.slaaptalent.nl) voor een kennismakingsgesprek. Heb je behoefte aan meer praktische tips die direct toepasbaar zijn? Neem dan een kijkje op mijn Instagram. 

Veel liefs, Ghislaine