Als slaapcoach krijg ik veel vragen over het afbouwen van dutjes. Je zult het vast en zeker herkennen, net als je het gevoel en vertrouwen hebt het ideale slaapschema gevonden te hebben besluit je baby dat het tijd is voor verandering. Is het een slaapregressie of is het tijd om een dutje af te bouwen? Iedere ouder zal deze onzekerheid herkennen. Het verlangen naar controle over het verloop van de dag is heel natuurlijk. Om je op weg te helpen besteed ik in deze blog aandacht aan de hoeveelheid dutjes per leeftijdscategorie.
Welke signalen kan je baby gebruiken om aan te geven dat het tijd is voor verandering?Â
De meest voor de hand liggende signalen die baby’s gebruiken om te vertellen dat ze toe zijn aan een overgang zijn de weerstand tegen dutjes en de langere tijd die nodig is om in slaap te vallen. Maar niet iedere baby is hetzelfde. Het kan ook zijn dat je baby opeens vroeg wakker is in de ochtend of in de nacht meerdere keren wakker wordt. Dit zijn signalen die erop kunnen wijzen dat het tijd is voor een dutjesovergang.
4 of meer dutjes: newborns
Newborns hebben nog veel slaap nodig. Bovendien is de slaap van newborns onvoorspelbaar en erg wisselend. Je zult merken dat newborns overdag vier of meer korte dutjes nodig hebben om de dag op een comfortabele manier door te komen. Aangezien de wakkertijd van newborns kort is, zijn ze al snel weer moe en zijn de rustmomenten erg belangrijk om oververmoeidheid te voorkomen. Ondersteun je kindje tijdens dutjes, je kindje heeft op deze jonge leeftijd nog veel moeite met zelfstandig in slaap vallen.
3 dutjes: 4 – 7 maanden
Als je baby in de leeftijd van 12 tot 16 weken is, komen de slaappatronen en slaapcyclussen van baby’s tot ontwikkeling. Dit is te merken aan de 45-50 minuten slaapjes. Je baby zal nog moeten leren om meerdere slaapcyclussen te koppelen. Dit is een leerproces en zal gaan met vallen en opstaan. Vanaf de leeftijd van 4 maanden is het advies dan ook om toe te werken naar drie dutjes per dag. Deze drie dutjes verspreid je idealiter over de hele dag, ochtenddutje – middagdutje – avonddutje, om oververmoeidheid tijdens bedtijd te voorkomen. Streef naar een langere middagslaap. De middagslaap is het belangrijkste slaapmoment van de dag. Een langer rustmoment gedurende de middag helpt de dag van je baby/kindje in evenwicht te houden.
2 dutjes: 7 – 8 maanden tot 15 -18 maandenÂ
De overgang van 3 naar 2 dutjes vindt meestal plaats in de leeftijdsfase van 7 – 8 maanden. Als je baby het laatste dutje van de dag gaat weigeren, is het tijd om het namiddagdutje te laten vervallen. Dit kun je doen door het dutje steeds iets in te korten. Als je van drie dutjes naar twee dutjes overstapt, kan het nodig zijn om de bedtijd tijdelijk te vervroegen. Sommige baby’s blijven tijdens het namiddagdutje opeens wakker, dat is ook een duidelijk signaal dat het tijd is om over te stappen op twee slaapmomenten. Een ander veelvoorkomend signaal is het aanvechten van de bedtijd. Je merkt dat je baby dan nog niet moe genoeg is en eigenlijk te veel slaap heeft gehad overdag. Er zijn ook baby’s die bij een leeftijd van 6 maanden al de overstap maken naar twee dutjes per dag.
1 dutje: 15 – 18 maandenÂ
De overstap van 2 naar 1 dutje vindt meestal plaats rond de leeftijd van 15 tot 18 maanden. De meeste kindjes hebben rond de leeftijd 16-18 maanden genoeg aan één langer en herstellend slaapmoment midden op de dag. Deze overstap geeft jou als ouder ook meer vrijheid. De overgangsfase kan twee tot drie weken duren. Je kunt het ochtenddutje verkorten of je bekijkt per dag of je kindje moe is in de ochtend en toch nog een kort slaapmoment nodig heeft. Je zult merken dat er steeds meer dagen zijn waarop dit slaapmoment niet meer nodig is. In de praktijk stappen ouders vaak te vroeg over op één slaapmoment. Dit gebeurt vaak bij de leeftijd van 12 maanden. Rond deze leeftijd treedt er een slaapregressie op en kindjes vechten dan vaak de middagslaap aan. De oplossing is dan niet om over te stappen op één dutje per dag, maar om consequent te blijven handelen. Neemt niet weg dat er tóch kindjes zijn die bij een leeftijd van 14 maanden de overstap al maken. Uiteindelijk weet jij het beste wat je kindje nodig heeft.
Geen dutjes: 2.5 – 3 jaarÂ
De meeste kindjes laten rondom de leeftijd van 3 jaar het laatste slaapmoment vallen. Rond de leeftijd van 2.5 jaar kun je merken dat je kindje minder behoefte heeft aan een lang slaapmoment midden op de dag, 60 – 90 minuten slaap kan dan al genoeg zijn. Zodra het laatste dutje wegvalt, heb je als ouder ook meer vrijheid! Ook al heeft je kindje geen dutje meer nodig, toch is het advies om structureel in de middag een rustmoment in te plannen. Een rustige activiteit voor je kindje en voor jezelf!
Hoe bouw je de dutjes af?
Het afbouwen van dutjes kun je doen door de slaaptijd in te korten. Als er maar nog 10 – 15 minuten slaaptijd over blijft, kun je het dutje laten vallen. Het kan nodig zijn om de bedtijd tijdelijk te vervroegen tijdens een overgangsfase. Je compenseert dan het wegvallen van het dutje en hiermee voorkom je oververmoeidheid tijdens bedtijd. Oververmoeidheid kan ervoor zorgen dat het in slaap vallen twee keer zo lang duurt. Probeer altijd naar de wakkertijden én slaapsignalen te kijken, niet alleen naar de klok.
Heb je behoefte aan meer praktische tips die direct toepasbaar zijn?
Neem dan een kijkje op mijn Instagram.
         Veel liefs, Ghislaine
